ออร์เนลลายา (Ornellaia) เป็นไวน์ขบถซึ่งปัจจุบันเรียกว่า “ซูปเปอร์ ทัสคัน” (Super Tuscan) ที่หลายคนชื่นชอบ โดยมีตัวแม่ร่วมชายคาอย่าง มาสเซโต ( Masseto) ในนามของบริษัท เตนูตา เดล ลอร์เนลลายา (Tenuta dell’Ornellaia)
Tenuta dell’Ornellaia ก่อตั้งในปี 1981 โดย มาร์เคเซ โลโดวิโก อันติโนริ (Marchese Lodovico Antinori) ณ เมืองโบลเกรี (Bolgheri) ซึ่งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของฟลอเรนซ์ (Florence) เมืองหลวงของแคว้นทัสคานี ประมาณ 60 ไมล์ และอยู่ไม่ไกลจากซาสซิกาญา (Sassicaia) เพื่อนร่วมขบวนการไวน์ขบถ มีพื้นที่ปลูกองุ่น 99 เฮกตาร์ (1 เฮกตาร์ = 6 ไร่ 1 งาน) หรือ 245 เอเคอร์ โดยปลูกองุ่นแดงสายพันธุ์คลาสสิคจากฝรั่งเศสล้วน ๆ คือกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) และแมร์โลต์ (Merlot) เฮกตาร์ ตามด้วยกาแบร์เนต์ ฟรอง (Cabernet Franc) 12 เฮกตาร์ และเปติต์ แวร์กโดต์ (Petit Verdot) 7 เฮกตาร์ นอกนั้นก็มีองุ่นเขียวเล็กน้อย เช่น โซวีญยอง บลอง (Sauvignon Blanc),วิญอเยร์ (Viognier) และเปติต์ มันเซง (Petit Manseng)
มาร์เคเซ โลโดวิโก อันติโนริ นั้นมองยาวไกลถึงการปลูกองุ่นดังกล่าว เนื่องจากเขาต้องการทำไวน์สไตล์บอร์กโดซ์ เบลนด์ (Bordeaux Blend) และเล็งเห็นมาตลอดว่าดินและภูมิอากาศมีลักษณะใกล้เคียงกับบอร์กโดซ์มาก คือเป็นภูมิอากาศแบบ Maritime หรือ Temperate มีแสงแดดเจิดจ้า สลับกับลมเย็นจากหุบเขาที่จะพัดผ่านลงสู่ทะเลในเวลากลางคืน ขณะเดียวกันก็มีอบอุ่นจากทะเลพัดเข้าหาฝั่งในเวลากลางวัน ทำให้ตอนกลางคืนหนาวเย็น แต่กลางวันร้อน ทำให้องุ่นมีความหนักแน่นของแอซสิด และน้ำตาลค่อนข้างสูง
บริษัท Tenuta dell’Ornellaia เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ในดือนมีนาคมปี 1999 เมื่อโรเบิร์ต มอนดาวี (Robert Mondavi) เจ้าพ่อไวน์นาปา แวลลีย์ เข้ามาถือหุ้นส่วนหนึ่ง ก่อนจะได้เป็นเจ้าของทั้งหมดในปี 2002 ต่อมาขายหุ้น 50% ให้มาร์เคซี ดี เฟรสโคบัลดี (Marchesi de Frescobaldi) ผู้ผลิตไวน์รายใหญ่และเก่าแก่แห่งเมืองฟลอเรนซ์ แคว้นทัสคานี ก่อนที่ Frescobaldi จะได้เป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียวในเดือนเมษายนปี 2005 ซึ่งเป็นวินเทจที่ครบรอบ 20 ปี
Tenuta Dell’Ornellaia มีไร่องุ่น 2 แปลง ๆ แรกคือ Ornellaia ซึ่งเป็นแปลงเก่าแก่ใช้ผลิต Ornellaia, Le Serre Nuove (ไวน์ฉลากสอง)และ Masseto ลักษณะเป็นดินร่วนปนทราย แปลงที่ 2 ชื่อ Bellaria อยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของ Bolgheri เป็นดินร่วนและกรวดหลากชนิด องุ่นจากแปลงนี้ใช้ทำ Ornellaia กับ Le Serre Nuove ทั้ง 2 ไร่ทำแบบโลว์ ยีลด์ (Low Yield) คือเลือกเก็บองุ่นด้วยมือใส่ตระกร้าขนาด 15 กิโลกรัม เพื่อป้องกันไม่ให้ผลองุ่นช้ำ ก่อนจะบีบคั้นน้ำองุ่นก็จะเอาจุกก้านติดลูกองุ่นออกก่อน ฯลฯ
อย่างไรก็ตามต้องยอมรับว่าหนึ่งในความสำเร็จของ Tenuta Dell’Ornellaia มาจากมันสมองของ มิเชล โฮรลลองด์ (Michel Rolland) เจ้าของฉายา “ไวน์เมกเกอร์ มือปืนรับจ้าง” มาเป็นที่ปรึกษาด้านเทคนิคการผลิตไวน์ของที่นี่ ทำให้ไวน์ของเจ้านี้โด่งดังหลายยี่ห้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “มาสเซโต” (Masseto) เจ้าของฉายา “เปตรุส แห่งอิตาลี” จากการที่ใช้องุ่นแมร์โลต์ (Merlot) เป็นหลักเหมือนกับชาโต เปตรุส
ไวน์เมกเกอร์ของ Ornellaia คนปัจจุบันเป็นสาวสวยชื่อ “ออลกา ฟูซารี” (Olga Fusari) ซึ่งทำงานอยู่กับที่นี่ตั้งแต่ปี 2005 ก่อนหน้านั้นเธอรับผิดชอบด้านไวน์ขาวและไวน์ที่ขายเป็นถังใหญ่ ๆ ภายใต้การควบคุมอย่างใกล้ชิดของ “อาเซล ไฮนซ์” (Axel Heinz) ไวน์เมกเกอร์คนเดิมที่เคยเดินทามาเมืองไทยครั้งล่าสุดเมื่อ 6-7 ปีที่แล้ว ปัจจุบันก้าวขึ้นเป็น Estate Director แต่ทั้งคู่ยังทำงานด้วยกันอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะในเรื่องการกำหนดรสชาติของไวน์
คราวนี้มาลองดูความแตกต่างของ “ออร์เนลลายา” 4 วินเทจล่าสุดที่ถือว่าเป็นวินเทจยอดเยี่ยมคือ 2015 -2018 ซึ่งเป็นวินเทจที่อยู่ในท้องตลาดเป็นส่วนใหญ่ โดยเฉพาะวินเทจ 2018 นั้นเรียกว่าเอี่ยมอ่อง สด ๆ ร้อน ๆ เพราะเพิ่งเปิดตัวสู่ท้องตลาดเมืองกลางปี 2021 นี่เอง โดยทุกวินเทจจะมีขวดพิเศษเชิญศิลปินดัง ๆ จากทั่วโลกมาออกแบบฉลาก ตามโปรเจกต์ออกแบบฉลาก Vendemmia d’Artista ซึ่งวินเทจ 2018 เป็นวินเทจที่ 13 ส่วนขวดที่วางจำหน่ายทั่วโปก็เป็นฉลากธรรมดา
เตนูตา เดล ลอร์เนลลายา “ออร์เนลลายา” โบลเกรี ดีโอซี ซูเปริโอเร 2015 (Tenuta dell’Ornellaia “Ornellaia” Bolgheri DOC Superiore 2015) : วินเทจนี้มีชื่อว่า “อิล คาริสมา” (Il Carisma) หรือ Charisma ออกแบบฉลากโดย วิลเลียม เคนต์ริดจ์ (William Kentridge) ศิลปินชาวแอฟริกาใต้ ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) 53% แมร์โลต์ (Merlot) 23% กาแบร์เนต์ ฟรองซ์ (Cabernet Franc) 17% และเปตีต์ แวร์กโดต์ (Petit Verdot) 7% บ่ม 12 เดือนแยกกันในถังบาริก โดย 70% เป็นถังใหม่ หลังจากนำมาเบลนด์กันแล้วบ่มต่ออีก 6 เดือน บ่มในขวดอีก 1 ปีก่อนออกจำหน่าย
สีแดงเข้ม ดมครั้งแรกได้กลิ่นบัลซามิกกรุ่น ๆ ตามด้วยกลิ่นผลไม้สุกหอมหวาน เช่น แบล็คเบอร์รี บลูเบอร์รี ราสพ์เบอร์รี แบล็คเคอร์แรนท์ และแบล็คเชอร์รี สไปซี ดอกไวโอเล็ต ใบเบย์ มินต์ มิเนอรัล กราไฟต์ ใบยาสูบ วานิลลา หนังสัตว์ เอิร์ธตี ควันไฟ แอซสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่นแต่เริ่มนุ่มหวาน จบยาวด้วยผลไม้ วานิลลา เฮิร์บ กำลังเริ่มดื่มได้ ณ เวลานี้เป็นต้นไป แต่อาจจะยังไม่เปิดตัวเต็มที่นัก อีกสัก 3-4 ปีน่าจะอร่อยกว่านี้……19.5/20 คะแนน
เตนูตา เดล ลอร์เนลลายา “ออร์เนลลายา” โบลเกรี ดีโอซี ซูเปริโอเร 2016 (Tenuta dell’Ornellaia “Ornellaia” Bolgheri DOC Superiore 2016) :
วินเทจนี้มีชื่อว่า “ลา เตนซิโอเน” (La Tensione) หรือ “Tension” ออกแบบฉลากโดยชิริน เนชาต (Shirin Neshat) ชาวนิวยอร์ค ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) 51% แมร์โลต์ (Merlot) 27% กาแบร์เนต์ ฟรองซ์ (Cabernet Franc) 18% และเปตีต์ แวร์กโดต์ (Petit Verdot) 4% หมักในถังโอค บ่ม 20 เดือนในถังโอคใหม่ 75% โอคเก่า 30% บ่มต่อในขวดอีก 12 เดือน
สีแดงเข้ม หอมกลิ่นผลไม้สุก เช่น พลัม แบล็คเคอร์แรนท์ แบล็คเชอร์รี มัลเบอร์รี ดอกไม้ มิเนอรัล ไส้ดินสอดำ สโมคกี้โอค หนังสัตว์ใหม่ ๆ สไปซี เฮิร์บ ชะเอมเทศ ใบเบย์ ซีดาร์ ใบยาสูบ เอสเปรสโซ่กรุ่น ๆ ชอกโกแลต แอซสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่นแต่นุ่มเนียนพลิ้ว จบยาวด้วยผลไม้สุก มิเนอรัล สไปซีเฮิร์บ ถ้ารอได้อีกสัก 2-3 ปีจะเปิดตัวมากกว่านี้………20/20 คะแนน
เตนูตา เดล ลอร์เนลลายา “ออร์เนลลายา” โบลเกรี ดีโอซี ซูเปริโอเร 2017 (Tenuta dell’Ornellaia “Ornellaia” Bolgheri DOC Superiore 2017) :
วินเทจนี้เรียกว่า “โซลาเร” (Solare) ออกแบบฉลากโดยโทมัส ซาราเซโน (Tomás Saraceno) ศิลปินชาวอาร์เจนตินา ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) 65% แมร์โลต์ (Merlot) 25% เปตีต์ แวร์กโดต์ (Petit Verdot) และกาแบร์เนต์ ฟรองซ์ (Cabernet Franc) 10% หมักในถังสแตนเลสและซีเมนต์
สีแดงเข้ม สีแดงเข้มสดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก เช่น แบล็คเคอร์แรนท์ แบล็คเบอร์รี พลัม แบล็คเชอร์รี โอคหอมกรุ่น สไปซี เฮิร์บ ชะเอมเทศ ยี่หร่า วานิลลา ใบยาสูบ หนังสัตว์ วอลนัท มะกอกดำ ซีดาร์ มอคคา แอซสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่นนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้ ชะเอมเทศ โอค ยังไม่เปิดตัวเต็มที่นัก น่าจะเริ่มดื่มได้ในอีกประมาณ 3-4 ปีข้างหน้า……..19.5/20 คะแนน
เตนูตา เดล ลอร์เนลลายา “ออร์เนลลายา” โบลเกรี ดีโอซี ซูเปริโอเร 2018 (Tenuta dell’Ornellaia “Ornellaia” Bolgheri DOC Superiore 2018) : วินเทจที่ชื่อในฉลลากว่า “ลา กราเซีย” (La Grazia) แปลว่า Grace ออกแบบฉลากโดยยาน ฟาเบอร์ (Jan Fabre) ศิลปินชาวเบลเยี่ยม ทำจากแมร์โลต์ (Merlot) 51% กาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) 40% กาแบร์เนต์ ฟรองซ์ (Cabernet Franc) 7% และเปตีต์ แวร์กโดต์ (Petit Verdot) 2% เป็นครั้งแรกที่ใช้แมร์โลต์นำหน้า บ่ม 18 เดือนในถังโอคฝรั่งเศสใหม่ 75% และบ่มในขวดอีก 12 เดือน เปิดตัวสู้ท้องตลาดเมื่อวันที่ 1 เมษายน 2021 ที่ผ่านมาที่ลอนดอนลัง (6 ขวด) ละ 800 ปอนด์สเตอร์ลิง
สีแดงเข้มจนเกือบดำ หอมกลิ่นผลไม้ เช่น แบล็คเบอร์รี พลัม แบล็คเคอร์แรนท์ แบล็คเชอร์รี และราสพ์เบอร์รี มิเนอรัล ซีดาร์ สนิมเหล็ก สไปซี เฮิร์บ ชะเอมเทศ จันทร์เทศ โรสแมรี่ หนังสัตว์ โอคกรุ่น ๆ มอคคา ดอกไม้แห้ง ๆ แอซสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่น จบยาวด้วยผลไม้ สไปซีเฮิร์บ มิเนอรัล ยังไม่เปิดตัวตนอย่างแท้จริง น่าจะอีกประมาณ 5-6 ปีจึงจะเริ่มดื่มได้………19.5/20 คะแนน
“a Unique terrior for Outstanding wines”
หนึ่งในคำอธิบายตัวตนของ Ornellaia จริงหรือไม่ ต้องพิสูจน์ปากและลิ้นท่านเอง !!!
