“ซิงเกิ้ล มอลต์” (Single Malt) มีการผลิตกันทั่วโลกแต่ความขลังและศักดิ์สิทธิ์อยู่ที่สกอตแลนด์ ดังนั้นตัวจริงเสียงจริง ข้างขวดต้องมีคำว่า “Single Malt Scotch Whisky” นั่นหมายความว่าต้องกลั่นจากโรงเดียว,ต้องทำจาก Malted Barley ล้วน ๆ (สามารถเติมคาราเมลแต่งสีได้) ต้องกลั่นแบบสองครั้งหรือแบบกลั่นทับ (Pot Still) อันเป็นวิธีกลั่นที่จะสงวนกลิ่นรสของข้าวมอลต์เอาไว้ได้ดีที่สุด จากนั้นต้องบ่มในถังไม้โอคอย่างน้อย 3 ปี (แต่ส่วนใหญ่บ่มนานกว่านี้) และถังโอคนั้นต้องมีความจุเกิน 700 ลิตร เป็นต้น
อีกอย่างหนึ่งที่สำคัญก็คือกลิ่น รสชาติ และความยาวในตอนจบ (Aroma,Flavour,Finish) ทุกอย่างจะขึ้นอยู่กับแหล่งผลิต Single Malt Whisky มีวิธีการแบ่งคล้าย ๆ กับไวน์ในเรื่องของต้นกำเนิดหรือแหล่งผลิต (Region) โดยแต่ละเขตหรือภูมิภาค (Region) จะมีรสชาติ คุณลักษณะ (Character) และสไตล์ (Style) ต่างกัน ที่สำคัญทั้ง 5 เขตนี้มีกฎหมายคุ้มครองและปกป้องการผลิตวิสกี้อย่างเคร่งครัด โดย 5 เขตดังกล่าวมีดังนี้
“สเปย์ไซด์”(Speyside) เป็นเขตเล็ก ๆ แต่สำคัญแปะอยู่ตอนเหนือของไฮจ์แลนด์และสก็อตแลนด์ มีโรงกลั่นมากที่สุดของประเทศ วิสกี้รสชาตินุ่มเนียน หอมกรุ่น และได้รับความนิยมจากทั่วโลกมากกว่าทุกเขต
“ไอส์ลา” (Islay) เป็นเกาะอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสก็อตแลนด์ วิสกี้จากเขตนี้รสชาติจะหนักแน่น ที่สำคัญมีกลิ่นควันหรือพีท (Peat)ที่โดดเด่น
“ไฮจ์แลนด์” (Highlands) เป็นเขตใหญ่ทางเหนือของสก็อตแลนด์ ผลิตวิสกี้เขตนี้จะนุ่ม และบอดี้กลางๆ เบากว่าวิสกี้จากไอส์ลา แต่หนักแน่นกว่าโลว์แลนด์ เป็นเขตที่มีโรงกลั่นมากมาย
“โลว์แลนด์”(Lowlands) เป็นเขตใหญ่รองจากไฮจ์แลนด์และทางใต้ของไฮจ์แลนด์และสก็อตแลนด์ เป็นเขตที่วิสกี้รสชาติค่อนข้างเบาและนุ่ม กลิ่นไม่รุนแรง ดื่มง่าย ๆ
“แคมป์เบลทาวน์” (Campbeltown) เป็นเขตเล็กที่สุด มีโรงกลั่นอยู่เพียง 3 โรง เป็นแหลมที่ยื่นลงไปในทะเล อยู่ตรงกลางระหว่างไอส์ลากับโลว์แลนด์ วิสกี้จากเขตนี้จะมีเอกลักษณ์ด้วยกลิ่นอายของทะเล
เขตที่จะพาไปชิมในครั้งนี้คือ “ไอส์ลา” (Islay หรือ Isle of Islay) ซึ่งเป็นเกาะเล็ก ๆ อยู่ในหมู่เกาะ Inner Hebrides ทางใต้ค่อนไปทางตะวันออกของสก็อตแลนด์ พื้นที่ค่อนข้างกันดารและห่างไกล แต่เหมือนพระเจ้าจะเมตตาเพราะพื้นที่เต็มไปด้วย “พีต” (Peat) หนึ่งในปัจจัยที่ทำให้ซิงเกิ้ล มอลต์จากที่นี่มีเสน่ห์อย่างลึกล้ำ และเป็นเอกลักษณ์ไม่มีใครเหมือน
“พีต” เป็นถ่านหินที่เกิดจากการทับถมรวมกันของซากพืชในเขตทุ่งมัวร์ ผู้ผลิตวิงเกิ้ล มอลต์ จะเผารมควันพีตในช่วงทำมอลติ้ง(Malting) คือการเปลี่ยนข้าวบาร์เลย์ให้เป็นมอลต์ ได้กลิ่นอบอวลของพีต มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับผู้ผลิตแต่เจ้า และกลิ่นพีตนี่เองทำให้ถูกเปรียบว่าซิงเกิ้ล มอลต์ของไอส์ลาว่า “ถ้าไม่รักก็เกลียดไปเลย” ประมาณนั้น เรียกว่าต้องเป็น “สายควัน” จริง ๆ
สำหรับซิงเกิ้ล มอลต์ของไอส์ลาที่จะแนะนำคือ “อาร์ดเบ็ก” (Ardbeg) หนึ่งในโรงกลั่นที่เก่าแก่ของไอส์ลาและของสก็อตแลนด์ ตั้งอยู่ริมฝั่งทางใต้ของเกาะ คำว่า Ardbeg มาจากภาษาแกลิก An Àird Bheag หมายถึง “แหลมชายฝั่งขนาดเล็ก” ก่อตั้งเมื่อปี 1798 แต่มาผลิตเพื่อการจำหน่ายในปี 1815 ณ ตอนนั้นถูกใช้เป็นส่วนผสมของเบลนเดด สก็อตวิสกี้ (Blended Scotch Whisky) มากกว่าซิงเกิ้ล มอลต์ ซึ่งก็เหมือนกับโรงกลั่นอื่น ๆ ขณะที่ปี 1886 โรงกลั่น Ardbeg มีคนงานถึง 60 คน กำลังการผลิตปีละ 300,000 แกลลอน
การผลิตหยุดบ้างเป็นช่วง ๆ ตามกระแสสงครามและภาวะอื่น ๆ ของโลก ซึ่งเป็นเหมือนกับแทบทุกโรงกลั่น รวมทั้งผลัดเปลี่ยนผู้ถือครองมาหลายคน กระทั่งปี 1911 จึงได้รับการจดเครื่องหมายการค้าอย่างเป็นทางการ และได้รับการยกย่องให้เป็น Distillery of the Year 1998 วันที่ 24 ธันวาคม 2004 ตกอยู่ในเครือของ LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy) ซึ่งมีผลิตภัณฑ์หรูหราอยู่ในเครือมากมายแทบทุกแขนง จนถึงปัจจุบัน ในเมืองไทยบริษัท ดิอาจิโอ โมเอ็ท เฮนเนสซี่ (ประเทศไทย) จำกัด เป็นผู้นำเข้าและจัดจำหน่าย
เมื่อเร็ว ๆ นี้ร้าน “Warp” ร้านจำหน่ายไวน์และสปิริตระดับคุณภาพ ที่เซ็นทรัล เวิลด์ ได้จัดให้มีการชิม Ardbeg จำนวน 4 รุ่น หนึ่งในจำนวนนั้นเป็นการเปิดตัวครั้งแรกในเมืองไทยคือ Ardbeg AN OA ได้รับความสนใจจากคนรักพีตมากมาย
อาร์ดเบ็ก ไอส์ลา ซิงเกิ้ล มอลต์ สก็อตช์ วิสกี้ 10 ปี (Ardbeg Islay Single Malt Scotch Whisky 10 Years Old) : เป็นรุ่นที่ได้รับความนิยมทั่วโลก เนื่องจากดื่มง่าย ๆ สบาย ๆ แต่ได้ความเป็น Islay ค่อนข้างครบถ้วน เหมาะกับคนที่อยากเรียนรู้ซิงเกิ้ล มอลต์ สายพีต (Peat) บรรจุขวดโดยไม่กรองเย็น…สีเหลืองทอง หอมกลิ่นวานิลลา พีทกรุ่น ๆ ควันไฟคล้าย ๆ ย่างเบคอน ซีททรัส รสชาตินุ่นนวล เลมอน ไอโอดีนและเกลือทะเลเหมือนเดินอยู่ริมทะเล คาราเมล ชอกโกแลต เปปเปอร์ เมนธอล กาแฟมอคค่า จบด้วยควันไฟ ยี่หร่า อัลมอนด์คั่ว กาแฟคั่ว
อาร์ดเบ็ก อูเกเดล ไอส์ลา ซิงเกิ้ล มอลต์ สก็อตช์ วิสกี้ (Ardbeg Uigeadail Islay Single Malt Scotch Whisky) : ตั้งชื่อรุ่นตามชื่อของทะเลสาบที่อยู่ใกล้ ๆ โรงกลั่นนั่นเอง บ่มในถังโอคที่ผ่านการบ่มเบอร์เบิน (Bourbon) และแชร์รี (Sherry)ที่เป็นฟอร์ติไฟด์ ไวน์ (Fortified Wine) ชื่อดังของสเปน บรรจุขวดโดยไม่กรองเย็นเช่นเดียวรุ่นอื่น ๆ วางตลาดครั้งแรกในปี 2003
สีเหลืองเข้มสดใส หอมกลิ่นพีต เม็ดกาแฟคั่ว ผลไม้สุกฉ่ำที่เกิดจากการบ่มในถังแชร์รี ผสานกับกลิ่นอายของทะเล ไอโอดีน สาหร่ายทะเล ฟรุตเค้ก ชอกโกแลต น้ำผึ้ง ข้าวบาร์เลย์รมควัน ควันไฟจากการย่างบาร์บีคิว ไม้ซีดาร์ วอลนัท สไปซี่ เฮิร์บยี่หร่า จันทน์เทศ ครีมมีเนยคล้าย ๆ ในป๊อปคอร์น คาราเมล จบยาวด้วยน้ำผึ้ง เรซิน และสโมคกี้ เป็นรุ่นที่ผสมผสานกันอย่างลงตัวของความหวาน,สไปซี่และสโมคกี้ ( Sweet,Spicy,Smoky)
อาร์ดเบ็ก คอร์รีเรคเคน ไอส์ลา ซิงเกิ้ล มอลต์ สก็อตช์ วิสกี้ (Ardbeg Corryvreckan Islay Single Malt Scotch Whisky) : Corryvreckan ตั้งชื่อตามน้ำวน เป็นรุ่นที่พีทค่อนข้างหนักแน่นแต่นุ่มนวลเนียน..สีเหลืองทองอร่าม ดมครั้งแรกได้กลิ่นเหมือนยาในโรงพยาบาล ซึ่งเป็นเอกลักษณ์หนึ่งของซิงเกิ้ล มอลต์เขตไอส์ลา ตามด้วยพีตหอมกรุ่น เกลือ สาหร่ายทะเล เนย ครีมมี สไปซี่ เฮิร์บ ใบสน ไม้ซีดาร์ ชอกโกแลต ทอฟฟี่กาแฟ คาราเมล เปลือกส้ม เรซิน ขนมฟุตเค้ก น้ำผึ้ง จบยาวด้วยกลิ่นบาร์บีคิวย่าง ยางมะตอย ควันไฟ และพีท เป็นรุ่นที่ได้รับเหรียญทองเยอะมากจากการประกวดทั้งในและนอกประเทศ
อาร์ดเบ็ก แอน โอ ไอส์ลา ซิงเกิ้ล มอลต์ สก็อตช์ วิสกี้ (Ardbeg AN OA Islay Single Malt Scotch Whisky) : ตั้งชื่อรุ่นตามชื่อ Mull of Oa เกาะที่อยู่ในแหลมโอ (Oa Peninsula) เป็น Ardbeg รุ่นล่าสุดที่เข้ามาสู่ตลาดเมืองไทยและมีไม่มาก เป็นรุ่นที่บ่มในโอค 3 ชนิดคือโอคที่ผ่านการบ่มเบอร์เบิน,โอคใหม่ และโอคที่ผ่านมาบ่มเปโดร ฆิเมเนซ (Pedro Ximenez) ซึ่งเป็นประเภทหนึ่งของแชร์รี (Sherry) ฟอร์ติไฟด์ ไวน์ (Fortified Wine) ชื่อดังของสเปน มีรสหวานและหอมอบอวล ก่อนจะบรรจุขวดโดยไม่มีการกรองเย็น แอลกอฮอล์ 46.6 % ABV วางตลาดครั้งแรกในปี 2017
สีเหลืองทองคล้าย ๆ สีน้ำผึ้ง ดมครั้งแรกได้กลิ่นได้กลิ่นเหมือนยาในโรงพยาบาล ควันไฟ พีตหอมกรุ่น กลิ่นอายของทะเลที่ผสมผสานกันระหว่างเกลือและสาหร่ายทะเล ดอกไม้จาง ๆ ครีมมี ทอฟฟี่กาแฟ ฟรุตตี้มีพีช กล้วยหอม เบอร์รี และแพร์ ไลม์ ต้นสน หนังอานม้า น้ำมันดิน เฮิร์บคั่ว ยี่หร่า จันทน์เทศ อบเชย แบล็คเปปเปอร์ ใบชารมควัน ใบยาสูบแห้ง มอลต์หวาน ๆ ผงโกโก้ ขนมปังกรอบ จบยาวด้วยเฮิร์บ ยี่หร่า มินต์ ยี่หร่า ขนมปังกรอบ
“Ardbeg”…ไม่ใช่ไอส์ลา ซิงเกิ้ล มอลต์ ที่พีตจัดจ้าน แต่เป็น…คลาสสิค พีต….แบรนด์หนึ่งของโลก..!!
