ในโลกของไวน์ยุคปัจจุบัน ไวน์สเปนคุณภาพระดับหลุดโลก เป็นที่โหยหาของคอไวน์ทั่วโลก และสามารถต่อกรกับไวน์ระดับสุดยอดของชาติอื่นได้ แน่นอนต้องเป็น “เวกา ซิซิเลีย (Vega Sicilia) โดยเฉพาะรุ่น ยูนิโก (Unico) ได้ชื่อว่าเป็นไวน์ที่ดีที่สุด แพงที่สุดและยิ่งใหญ่ที่สุดของแดนกระทิงดุ
ไร่ Vega Sicilia ตั้งอยู่ในเขตริเบรา เดล ดูเอโร (Ribera del Duero) ของแคว้น คาสติลยา อี ลีออน (Castilla y Leon) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศสเปน ซึ่งเป็นเขตผลิตไวน์ที่มีชื่อเสียงของสเปน มีแม่น้ำดูเอโร (Duero River) เป็นเส้นเลือดหล่อเลี้ยงต้นองุ่น แต่เขตนี้เป็นเพียง DO (Denominacion de Origen) ไม่ได้เป็น DOC (Denominacion de Origen Calificada) ซึ่งเป็นเกรดสูงกว่า ผมเดินทางไปชิมไวน์ของเขตนี้หลายครั้ง กลับมาด้วยความประทับใจทุกครั้ง และยังอยากไปอีก
กำเนิดของ Vega Sicilia ต้องย้อนไป 163 ปีที่แล้ว หรือปี 1848 เมื่อดอน ตอริบิโอ เลกันดา (Don Toribio Lecanda) ราชาที่ดินแห่งแคว้นบาสค์ (Basque) ได้พบกับมาร์เกส์ เด บัลบุเอนา ( Marques de Valbuena) ขุนนางที่กำลังจะล้มละลาย จึงซื้อไร่ Pago de la Vega Santa Cecilia y Carrascal ทางตะวันตกของ Ribera del Duero ประมาณ 2,000 เฮกตาร์เพื่อทำเป็นฟาร์ม
หลังจากใช้เป็นพื้นที่ทางเกษตรกรรมอยู่ประมาณ 16 ปีดอน อีลอย เลกันดา อี ชาเวส (Don Eloy Lecanda y Chaves) ลูกชายของ Torobio Lecanda ได้รับมรดกจากพ่อ นี่เองเป็นจุดเริ่มต้นที่แท้จริงของ Vega Sicilia เพราะเขาหลงใหลไวน์บอร์กโดซ์ จึงก่อตั้งไร่องุ่นอย่างเป็นทางการในปี 1864 แล้วเดินทางไปบอร์กโดซ์เพื่อนำต้นองุ่นชั้นดี 18,000 ต้นมาปลูก ประกอบด้วย Cabernet Sauvignon, Merlot, Malbec,Carmenere และ Pinot Noir เป็นคนแรกที่นำพันธุ์องุ่นต่างถิ่นมาปลูกในสเปน
ปี 1888 Don Eloy Lecanda และภรรยา Emilia Coca Aguirre ร่วมกับเพื่อนปาสกูเอล แฮเรโร (Pascual Herrero) ก่อตั้งบริษัทขึ้นโดย Eloy Lecanda ถือหุ้นใหญ่ 83 % หลังจากนั้นอีก 15 ปีต่อมาถูก Antonio Herrero ลูกชายของ Pascual ซื้อหุ้นทั้งหมด ในระยะแรก ๆ ขายน้ำองุ่นเป็นถังใหญ่ ๆ
อย่างไรก็ตามน้ำเนื้อที่สุดยอดของ Vega Sicilia เกิดขึ้นเมื่อโดมิงโก การ์รามิโอลา (Domingo Garramiola) ไวน์เมกเกอร์ของบริษัท Laguardia ในริโอฮา (Rioja) เดินทางมา Vega Sicilia ในปี 1915 เพื่อหาน้ำองุ่นไปทำไวน์ เพราะไร่องุ่นที่ริโอฮาถูกฟีลล็อกซีรา (Phylloxera) ทำลายจนราบเรียบ แค่เหยียบแผ่นดินก้าวแรกเขาก็รู้ทันว่านี่คือแผ่นดินทองในการปลูกองุ่นทำไวน์ จึงขอเช่าพื้นที่เป็นเวลา 10 ปีตั้งแต่ปี 1901 Vega Sicilia จึงถูกผลิตขึ้นวินเทจแรกคือ 1915
ไวน์ Vega Sicilia เริ่มเป็นที่รู้จักเมื่อปี 1929 เป็นต้นมา หลังจากวินเทจ 1917 และ 1918 ได้รับรางวัลจากงาน World Fair 1929 ที่เมืองบาร์เซโลนา (Barcelona) ขณะที่ Domingo ก็ใช้ชีวิตอยู่ที่นี่จนเสียชีวิตในปี 1933
ปี 1982 ตระกูล Alvarez เจ้าของธุรกิจหลายอย่าง เข้ามาซื้อ Vega Sicilia พร้อมกับปรับปรุงครั้งใหญ่ ทำให้รสชาติของ Vega Sicilia ดีขึ้นเป็นลำดับ และในปีนั้น Ribera del Duero ก็ได้รับการยกระดับเป็น DO ปัจจุบัน ตระกูล Alvarez ก็ยังครอบครองไวน์ยิ่งใหญ่ของโลกยี่ห้อนี้ และเป็นสมาชิกสมาคมผู้ผลิตไวน์ที่เป็นครอบครัวหรือ Primum Familiae Vini (PFV) ที่มีสมาชิก 13 ราย
นอกจากนั้นตระกูล Alvarez ซื้อไร่องุ่นเพิ่ม คือ Bodegas Alion (ใน Ribera del Duero เช่นเดียวกับ Vega Sicilia )ในปี 1992, Bodegas Alquiriz (ใน Toro) ปี 2001 และปี 1993 ก็ข้ามไปซื้อไร่ Oremus ในเขตโตกาย (Tokaj) ประเทศฮังการี
Vega Sicilia จะใช้องุ่นเตมปรานีลโย (Tempranillo) ซึ่งใน Ribera del Duero เรียกว่าตินโต ฟีโนหรือตินโต ปาอิส (Tinto Fino or Tinto Pais) ซึ่งเป็นองุ่นแดงประจำชาติของสเปนเป็นหลักประมาณ 80 % นอกนั้นเป็นองุ่นฝรั่งเศส เช่น Cabernet Sauvignon ประมาณ 15 % นอกนั้นเป็น Merlot และ Malbec ส่วน Carmenere และ Pinot Noir ที่ปลูกในยุคแรก ๆ ไม่มีการปลูกแล้ว
ไวน์ Vega Sicilia จะถูกบ่มไว้ในถังโอคนานนับ 10 ปี ทำให้รสชาติมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยเมื่ออยู่ถังไม้โอคขนาดใหญ่ครบ 1 ปีแล้ว จะถ่ายไปบ่มต่อในถังโอคขนาดเล็กซึ่งเป็นโอคใหม่อีก 2 ปี ขั้นตอนนี้ในปีแรกไวน์จะถูก Racking (การถ่ายไวน์จากถังหนึ่งไปยังอีกถังหนึ่ง โดยทิ้งตะกอนไว้ที่ถังเดิม เป็นการทำให้ไวน์ใสโดยธรรมชาติ และจะทำในขั้นตอนการบ่มไวน์) 4 ครั้ง ปีที่ 2 จะทำ Racking อีก 2 ครั้ง จากนั้นถ่ายไปบ่มต่อในถังโอคเก่าอีก 4 ปี จึงบรรจุขวด แล้วบ่มในขวด อีก 2-3 ปี จึงวางตลาด
ตอนวางตลาดก็ต้องลุ้นอีกครั้ง มีตังค์อาจจะไม่ได้ครอบครอง จะซื้อ Vega Sicilia ต้องไปลงชื่อขึ้นบัญชี List of Potential Buyers ของเขาไว้ แล้วกลับไปนอนร้องเพลงรอที่บ้านประมาณ 1 – 2 ปี โชคดีจะได้รับหนังสือจากบริษัทแจ้งว่า ท่านเป็นคนโชคดีที่สุดในโลก กรุณาไปจ่ายเงินจองได้ แต่ให้แค่ 1-2 ลังเท่านั้น
ปัจจุบันไวน์ 3 รุ่นที่ทำให้ Vega Sicilia ยิ่งใหญ่คือ
Vega Sicilia “Unico” Reserva
Especial : เวกา ซิซิเลีย “ยูนิโก” ริแซร์วา เอสเปเชียล …เป็นรุ่นสุดยอด และเป็นรุ่นไม่มีวินเทจ (Non Vintage) เกิดจากการนำไวน์ปีที่ดีที่สุดมาผสมผสานกัน บางปีจะไม่มีขาย…คำว่า “Unico” ก็คือ “Unique” หรือ “the only one”
Vega Sicilia “Unico” Gran Reserva : เวกา ซิซิเลีย “ยูนิโก” กราน ริแซร์วา …เป็นรุ่นรองลงมาแต่สร้างชื่อที่สุด ทำจากTempranillo เป็นหลัก เป็นรุ่นที่มีวินเทจ และผลิตเฉพาะปีที่ดี ๆ ดังนั้นบางปีจึงไม่มีการผลิต วางตลาดอย่างน้อย 10 หลังการบ่ม และสามารถเก็บได้อีก 15 – 20 ปีหรือมากกว่านั้น เป็นไวน์ที่มีกลิ่นและรสผลไม้หนักแน่นเข้มข้น เครื่องเทศ ใบยาสูบ แบล็คเบอร์รี และโอคหอมกรุ่น แม้จะเก่าแก่ขนาดไหนแอซสิดก็ยังดี
Valbuena : บัลบูเอนา..เป็นไวน์ฉลากสอง (Second Label) ของ Vega Sicilia แต่เป็น Reserva ทำจากองุ่นที่ต้นอายุน้อย จากไร่เดียวกับรุ่น Unico ซึ่งวินเทจนั้นไม่มีการผลิต (เช่น 1992, 1997, 2000, 2001) ใช้ Tempranillo 85 % ที่เหลือมี Merlot และ Malbec วางตลาดหลังบ่ม 5 ปี จึงเรียกว่า Valbuena 5° ตัวเลขด้านหลังคือบ่ม 5 ปี สมัยก่อนมีตัวรองบ่ม 3 ปีเรียกว่า Valbuena 3° ปัจจุบันเลิกผลิตแล้ว
นอกจากนั้นก็มีรุ่นรอง ๆ เช่น
Alion “อาลิออน” เป็นไร่ใน Ribera del Duero เป็นรุ่นแรกที่ผลิตจากตินโต ฟีโน 100 % บ่มในโอคฝรั่งเศสใหม่ 100 % เป็นไวน์คุณภาพแต่สามารถดื่มในขณะที่เป็นไวน์ใหม่ ผลิตประมาณปีละ 300,000 ขวดขึ้นอยู่กับวินเทจ
Pintia “ปินเตีย” รุ่นนี้ผลิตจากไร่ Alquiriz ในเขตโตโร (DO Toro) ถูกตระกูล Alvarez ซื้อมาในปี 1997 อายุขององุ่น Tinto de Toro เฉลี่ย 30 – 50 ปี ไวน์ถูกบ่มในโอคใหม่ล้วน ๆ เป็นโอคฝรั่งเศสและอเมริกันในอัตรา 70/30
นั่นคือส่วนหนึ่งของอาณาจักรของ “เบกา ซิซิเลีย” …ตำนานเหนือตำนานแห่งไวน์สเปน…
