โรมาเนีย
ไวน์แดนแดร๊คคูลาที่ไม่ธรรมดา
โรมาเนีย (Romania) สำหรับคนไทยรู้จักกันมากที่สุดเห็นจะเป็นเรื่องของ แดร๊คคูลา หรือ เคาท์ แดร๊คคูลา (Dracula / Count Dracula) เพราะเป็นผีฝรั่งที่โด่งดัง และได้รับการกล่าวขวัญถึงมาก เป็นเรื่องเล่าขานถึงประวัติความเป็นมาตลอดจนพฤติกรรมอันน่าสยดสยอง ของผีดิบตนนี้มานานหลายศตวรรษ ถูกนำมาสร้างเป็นหนังฉายโกยเงินไปทั่วโลกแล้วหลายสิบรอบ
สำหรับเรื่องไวน์ Romania ก็ไม่ธรรมดา เป็นหนึ่งในผู้ผลิตไวน์โลกเก่ารายใหญ่ของโลก แต่ในช่วงที่ผ่านมาถูกเบียดโดยหลาย ๆ ชาติในยุโรป ทำให้ไม่ค่อยปรากฏต่อสาธารณะชน เมื่อเทียบกับชาติยักษ์ใหญ่อย่างฝรั่งเศส เยอรมัน สเปนเยอรมัน และอิตาลี ขณะที่ในเมืองไทยไม่ต้องพูดถึง น้อยคนที่จะได้เคยลิ้มรสไวน์จากดินแดนแวมไพร์
วัฒนธรรมไวน์ของโรมาเนียก่อกำเนิดมาราว 6,000 ปี ขณะที่การผลิตไวน์เริ่มอย่างจริงจังเมื่อประมาณ 3,000 ปี ชาวกรีซนำองุ่นเข้ามาปลูกในดาเชีย (Dacia) ซึ่งเป็นดินแดนโรมาเนียในปัจจุบัน โดยนำลงเรือมาทางทะเลดำ เมื่อประกอบกับสภาพอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน และความอุดมสมบูรณ์ของดินสามเหลี่ยมปากแม่น้ำดานูบ ทำให้องุ่นให้ผลดีเยี่ยมไม่แพ้ยุโรปชาติอื่น ๆ
ในยุคที่พวกแซกซอนส์ (Saxons) อพยพเข้ามามีอำนาจในดินแดนนี้ ได้นำองุ่นพันธุ์ต่าง ๆ จากเยอรมันเข้ามาปลูก แต่ในช่วงศตวรรษที่ 18 ฟีลลัคเซอระ (Phylloxera) ทำลายต้นองุ่นในยุโรปเกือบทั้งหมด โรมาเนียก็ตกอยู่ในสภาวะเดียวกัน อย่างไรก็ตามผลร้ายก็กลายเป็นดี เมื่อต้นองุ่นพื้นเมืองถูกแทนที่ด้วยองุ่นพันธุ์แคลซสิคจากฝรั่งเศสและจากชาติอื่น ๆ เช่น แมร์โลต์ (Merlot) ชาร์โดห์เนย์ (Chardonnay) และ ปิโนต์ นัวร์ (Pinot noir)
จากการที่มีผู้ผลิตไวน์จากฝรั่งเศส เยอรมัน และอิตาลี เข้าไปลงทุนปลูกองุ่นในโรมาเนียตั้งแต่ทศวรรษที่ 19 เป็นต้นมา ทำให้วันนี้โลกสามารถรับรู้รสชาติไวน์โรมาเนียนจากองุ่นที่หลากหลาย นอกจากที่กล่าวข้างต้นแล้วก็ยังมี กาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) และโซวีญยอง บลอง (Sauvignon Blanc) เป็นต้น จากสถิติปี 2008 โรมาเนียอยู่ในทำเนียบผู้ผลิตไวน์ใหญ่เป็นอันดับ 12 ของโลก และขยับขึ้นเป็นอันดับที่ 11 ในปี 2009 ด้วยผลผลิต 610,000 ตัน
โรมาเนียผลิตไวน์จากองุ่นพันธุ์พื้นเมือง เช่น Zghihara de Husi, Cramposia de Dragasani, Galbena de Odobesti, Feteasca alba, Feteasca neagra, Babeasca และ Tamâioasa româneasca กระทั่งหลังศตวรรษที่18 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน จึงผลิตไวน์จากองุ่นพันธุ์แคลซสิค เช่น Pinot Gris,Pinot Noir,Italian Riesling,Merlot,Sauvignon Blanc,Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Muscat Ottonel เป็นต้น โดยมีเขตมอลดาเวีย (Moldavia) เป็นแหล่งผลิตที่สำคัญ โดย Moldavia เป็นพื้นที่ราบลุ่มปากแม่น้ำ โดยมีทะเลดำและแม่น้ำต่าง ๆ เป็นเส้นเลือดสำคัญ กว้างใหญ่ไพศาลมากครอบคลุมพื้นที่ 3 ประเทศคือโรมาเนีย 42 % มอนโดวา 33% และยูเครน 25%
อย่างที่กล่าวในตอนแรกแม้ Phylloxera จะทำลายพันธุ์องุ่นของโรมาเนียในช่วงศตวรรษที่ 18 แต่ก็มีบางส่วนหลงเหลือ และกลายเป็นเสน่ห์สำคัญและเป็นเอกลักษณ์ของไวน์โรมาเนีย
Feteasca Alba: เฟเทียสกา อัลบา เป็นองุ่นเขียวพันธุ์ดั้งเดิมของโรมาเนีย ใช้ผลิตไวน์ขาวดราย และเซมิ-ดราย องุ่น Feteasca นี้ปลูกกว้างขวางในยุโรปตะวันออก โดยเฉพาะในฮังการี บัลแกเรีย มอลโดวา และยูเครน ชื่ออื่น เช่น Fetiaska และ Feteaska
Feteasca Regala: เฟเทียสกา เรกาลา เป็นองุ่นเขียวพันธุ์ดั้งเดิมของทรานซิลวาเนีย (Transylvania) ซึ่งเป็นเขตผลิตไวน์คุณภาพดี ใช้ทำไวน์เฟรช และดราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขต Moldovan ใช้ทำสปาร์คกลิ้งไวน์ได้ดี หรือผสมกับ Feteasca Alba คุณภาพของไวน์มีหลากหลายตั้งแต่เทเบิ้ล ไวน์ จนถึงไวน์คุณภาพสูง เฟรชและแอซสิดสูง แอลกอฮอล์ประมาณ 10.5-11.5 % Feteasca Regala เป็นองุ่นที่ผสมสายพันธุ์จาก Feteasca Alba และ Grasa หรือ Lecnyka
Busuioaca de Bohotin: บูซอยออกา เดอ โบโฮติน เป็นองุ่นเขียวที่เป็นเอกลักษณ์แท้ ๆ ของโรมาเนียน (Unique Romanian) ปลูกมากใน Moldavia โดยเฉพาะในหมู่บ้านเล็ก ๆ ชื่อ Vaslui รอบเมือง Husi ทำไวน์จากองุ่นชนิดนี้ได้ยอดเยี่ยมที่สุด เป็นองุ่นที่มีผิวสีทองเหลืองอร่าม ทำไวน์แล้วติดหวานนิด ๆ ทำไวน์สีแดงอ่อน ๆ มีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์พิเศษ เช่น รวงผึ้ง พีชสุก มีความสมดุลระหว่างน้ำตาล แอลกอฮอล์ และแอซสิด รสหวานนิด ๆ ถ้าคุณภาพเยี่ยม ๆ จะมีกลิ่นอัลมอนด์และบิตเตอร์
Grasa de Cotnari : กราซา เดอ คอทนารี เป็นองุ่นเขียวที่ปลูกในไร่โบราณของ Cotnari ตั้งแต่กษัตริย์สตีเฟนผู้ยิ่งใหญ่ (Stephen the Great :1457-1504) สั่งให้สร้างถนนและสะพานเพื่อขนส่งไวน์ไปยังพื้นที่ต่าง ๆ
โรมาเนียแบ่งเขตการผลิตไวน์ออกเป็น 4 พื้นที่ใหญ่ ๆ คือ
1.ทาร์นาวี (Tarnave) อยู่ทางเหนือของเมือง Sibiu ล้อมรอบด้วยเทือกเขาคาร์พาเธียน (Carpathian Mountains) ใน Transylvania เป็นเขตที่อากาศเย็นมีความชื้นสูง ประกอบกับอยู่ริมแม่น้ำ ไวน์ของเขตนี้จึงเป็นไวน์ขาวสไตล์อากาศเย็น นั่นคือ ฟรุตตี้และแอซสิคสูง โดยไวน์คุณภาพดีเยี่ยมจะทำมาจากองุ่น Pinot Gris,Italian Riesling, Sauvignon,Furmint,Chardonnay และ Feteasca Alba ส่วนไวน์ขาวที่มีกลิ่นหอมเป็นพิเศษทำจากองุ่น Muscat Ottonel และสปาร์คกลิ้งไวน์ทำจากองุ่น Royal Feteasca,Italian Riesling และ White Feteasca
ไร่องุ่นชื่อดังของเขตนี้คือ Blaj, Jidvei,Zagar,Medias โดยเฉพาะไร่ Alba Iulia ก่อตั้งมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสต์ศักราช ปัจจุบันอุโมงค์ใต้ดินยังใช้เก็บไวน์และเป็นจุดดึงดูดนักท่องเที่ยว
2.คอตนาริ (Cotnari) อยู่ติดพรมแดนประเทศมอลโดวา เป็นเขตผลิตไวน์คุณภาพดีเยี่ยมของโรมาเนีย จนได้ชื่อว่าเป็น The “Kingly Wine” of Moldavia ตั้งอยู่เนินเขาทางตะวันตกเฉียงเหนือของลาซี (Iasi) เป็นเขตที่ กษัตริย์สตีเฟนผู้ยิ่งใหญ่ (Stephen the Great) สั่งให้สร้างถนนและสะพาน เพื่อลำเลียงไวน์ไปยังพระราชวัง
Cotnari เป็นแหล่งผลิตไวน์หวานที่เยี่ยมที่สุดของโรมาเนีย และเป็นเขตพิเศษที่ผลิตไวน์ขาวและเป็นเขตควบคุมคุณภาพระดับ ดีโอซี (DOC) และดีโอซีซี (DOCC) คือ Grasa de Cotnari, Tamaioasa Romaneasca, white Feteasca และ Francusa ไร่ที่มีชื่อเสียงคือ Cotnari, Cucuteni และ Frumusica.
3.เมอร์แฟตลาติ (Murfatlari) เป็นเขตผลิตไวน์ที่สำคัญมากของโรมาเนีย ตั้งอยู่ริมทะเลดำ ในเมือง Dobrogea ซึ่งมีแดดค่อนข้างมากคือประมาณปีละ 300 วัน โดยมีทะเลดำให้ความสดชื่นและความชื้นกับองุ่น เขตนี้จึงมีชื่อเสียงในการผลิตไวน์ขาวหวาน ชนิดเน่าแบบผู้ดี (noble rot) คล้าย ๆ ในโซแตร์นของฝรั่งเศส
ไวน์ขาวคุณภาพสูงผลิตจากองุ่นหลายพันธุ์ เช่น Pinot Gris, Chardonnay, Italian Riesling, Sauvignon Blanc และ Muscat Ottonel ส่วนไวน์แดงคุณภาพสูงผลิตจากองุ่น Cabernet Sauvignon, Merlot, black Feteasca และ Pinot Noir ไร่ที่มีชื่อเสียงเช่น Murfatlar, Medgidia และ Cernavoda.
4.เดียลู แมร์ (Dealu Mare) คำว่า Dealu Mare หมายถึงเนินเขาใหญ่ (Big Hill) ครอบคลุมพื้นที่ 400 ตารางกิโลเมตร ในเขตย่อยที่สภาพดินฟ้า อากาศเอื้อต่อการปลูกองุ่นทำไวน์มากที่สุดแห่งหนึ่งของโรมาเนีย ไวน์แดงที่ผลิตด้วยกรรมวิธีดั้งเดิมของเขตนี้ มีเอกลักษณ์พิเศษเฉพาะตัวต่างจากเขตอื่น
Dealu Mare มีพื้นที่ในการปลูกองุ่น 14,500 เฮกตาร์ เป็นเขตที่มีชื่อเสียงในการผลิตไวน์แดง จากองุ่น Cabernet Sauvignon,Merlot,Black Feteasca และ Pinot Noir ส่วนไวน์ขาวทำจากองุ่น White Feteasca, Sauvignon Blanc,Muscat Ottonel และ Tamaioasa Romaneasca ไวน์ที่โดดเด่นคือ Black Feteasca, Merlot, Cabernet Sauvignon และ Pinot Noir ไร่องุ่นที่มีชื่อเสียง เช่น Valea Calugareasca, Urlati และ Tohani.
ในเมืองไทยเคยมีผู้นำเข้าไวน์โรมาเนียครั้งแรก ๆ เมื่อประมาณ 14-15 ปีที่แล้ว ราคาประมาณ 300 – 400 บาท รสชาติดีพอสมควร ปัจจุบันมีบริษัทเล็ก ๆ นำเข้า ประมาณ 2-3 ยี่ห้อ ลองเสาะแสวงหากันดู…!!!!