จอร์เจีย (Georgia) เป็นหนึ่งในชาติที่ผลิตไวน์เก่าแก่ที่สุดในยุโรป และได้ชื่อว่าเป็น “The birth place of wine” หรือ “The Cradle of Wine Making” จากหลักฐานที่พบเชื่อกันว่า มีการผลิตไวน์บริเวณพื้นที่แห่งนี้เมื่อประมาณ 7,000 – 5,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ชาวจอร์เจียโบราณคิดค้นภาชนะใส่ไวน์เพื่อเก็บไว้ดื่มนาน ๆ เป็นดินเผา คล้ายไห เรียกว่า Kvevris ปิดฝาด้วยแผ่นไม้ที่ทำไว้ขนาดพอดีกัน ฝังลงไปในดิน สามารถเก็บไว้ได้หลายสิบปี ปัจจุบันก็ยังใช้กันอยู่
จอร์เจีย ผลิตไวน์ได้มากเป็นอันดับ 2 ของชาติที่เคยอยู่ในเครือสหภาพโซเวียต ตามหลังมอลโดวา (Moldova) นำหน้ารัสเซีย (Russia) และยูเครน (Ukraine) แต่ไวน์จอร์เจียได้รับรางวัลนานาชาติมากกว่าทุกชาติดังกล่าว ที่ผ่านมาโลกภายนอกไม่ค่อยรู้จักไวน์จอร์เจีย เพราะถูกเมฆหมอกสีดำแห่งลัทธิการปกครองปกคลุม ไวน์จอร์เจียประมาณ 90 % จำต้องส่งไปตลาดรัสเซีย ในฐานะเจ้านายใหญ่ของสหภาพโซเวียต
หลังจากที่สหภาพโซเวียตล่มสลาย จอร์เจียแยกตัวเป็นประเทศในปี 1991 ไวน์แห่งดินแดนทะเลดำจึงเริ่มเป็นที่รู้จักของโลกภายนอกมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งไวน์หวานและกึ่งหวานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
แหล่งผลิตไวน์ของจอร์เจียมี 5 เขตใหญ่คือ คาเคติ (Kakheti) ผลิตไวน์ประมาณ 70 % ของประเทศ มีเขตย่อยที่มี Micro Climate หรือพื้นที่ที่มีดินฟ้าอากาศเหมาะต่อการปลูกองุ่นทำไวน์ 2 เขตคือ Telavi และ Kvareli ส่วนอีก 4 เขตประกอบด้วย Kartli,Imereti,Racha-Lechkhumi และ Kvemo
ไวน์ที่ผลิตแบบดั้งเดิมของจอร์เจียมักจะระบุชื่อแหล่งผลิต จังหวัด หรือหมู่บ้าน คล้าย ๆ บอร์กโดซ์หรือเบอร์กันดีของฝรั่งเศส นอกจากนั้นยังนิยมเบลนด์จากองุ่น 2 พันธุ์ขึ้นไป
องุ่นพันธุ์ดั้งเดิมของจอร์เจียมักจะตั้งชื่อตามแหล่งที่ปลูก เช่น จังหวัด หรือหมู่บ้าน ที่ผ่านมาไม่ค่อยเป็นที่รู้จักในโลกตะวันตก คล้ายกับองุ่นจากชาติในยุโรปตะวันออกและยุโรปตอนกลาง จอร์เจียมีองุ่นเกือบ 500 พันธุ์ แต่ที่สามารถผลิตไวน์ได้ดี ตลาดยอมรับมีประมาณ 38 ชนิด ที่สำคัญ ๆ เช่น
รัทซิเทลี (Rkatsiteli) องุ่นเขียวที่ปลูกมากในยุโรปตะวันออกและยุโรปตอนกลาง เป็นองุ่นหลักในการทำไวน์ขาวของจอร์เจีย โดยเฉพาะทำไวน์ขาวหวานสไตล์พอร์ต แอซสิดสูง สไปซี และหอมกลิ่นดอกไม้ ในรัสเซียปลูกมากถึง 18 % ในสหรัฐปลูกหลายพื้นที่ เช่น Finger Lakes รัฐ New York , รัฐ New Jersey และรัฐ Virginia แคลิฟอร์เนียก็ปลูกกันมาก รวมทั้ง Grand Valley AVA ใน Colorado ส่วนในจีนเรียกว่า Baiyu
มึนสวานี (Mtsvane or Mtsvane Kakhuri ) ในภาษาจอร์เจียหมายถึง “เขียว” เป็นองุ่นทำไวน์ขาวที่สำคัญอีกพันธุ์หนึ่งของจอร์เจีย นิยมผสมกับ Rkatsiteli เพื่อให้ฟรุตตี้และกลิ่นหอม
ซาปีราวี (Saperavi) องุ่นแดงพันธุ์หลักในการทำไวน์แดงของจอร์เจีย ให้สีแดงเข้ม ทำไวน์แล้วสามารถเก็บไว้ได้หลายสิบปี ให้แอลกอฮอล์สูง และใช้ผสมกับพันธุ์อื่นทำไวน์แดงคุณภาพพรีเมียม องุ่นพันธุ์นี้ปัจจุบันประเทศออสเตรเลีย สามารถปลูกและทำไวน์ได้ดีในย่าน King Valley ทางตะวันออกเฉียงเหนือของรัฐวิกตอเรีย ในบ้านเราก็มีคนนำเข้ามาขายด้วย ส่วนองุ่นแดงอื่น ๆ เช่น โอยาเลชี (Ojaleshi)ยูซากีเลารี (Usakhelauri) อเล็กซานดรูลี (Alexandrouli (หรือ Alexandreuli,Alexsandrouli), มูยารีทูลลี (Mujuretuli) ,อิสซาเบลา (Izabela), ทาฟเวรี (Tavkveri) ,อซูเรตูลี (Asuretuli),กาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) และอลาดาสตูรี (Aladasturi)
จอร์เจียแบ่งเกรดคุณภาพไวน์เป็น Sweet, Semi-Sweet, Semi-Dry, dry, Fortified และ Sparkling โดย Semi-Sweet เป็นประเภทที่ได้รับความนิยมมากที่สุด แต่จำค่อนข้างยาก โดยต้องจำสไตล์ของไวน์แต่ละตัว ดังนี้
Priosmani เป็นไวน์ขาวประเภท semi-sweet ทำจากองุ่น Tsolikauri 40% และ Tsitska 60% เคยได้รางวัลในระดับโลกมาแล้ว
Tvishi ไวน์ขาว semi-sweet แบบธรรมชาติที่ทำจากองุ่น Tsolikauri จากเขต Lechkhumi เคยได้รางวัลจากการประกวดระดับโลก
Alaznis Veli ไวน์ขาว semi-sweet ที่หอมหวนและเฟรช ทำจากองุ่น 3 – 4 พันธุ์คือ Rkatsiteii, Tetra, Tsolikauri และพันธุ์อื่นที่ปลูกในเวสเทิร์นและอีสเทิร์น จอร์เจีย
Tsinandali ทำจากองุ่น Rkatsiteli และ Mtsvane ปลูกจากพื้นที่เล็ก ๆ จากเขต Telavi และ Kvareli ในเขต Kakheti
Mtsvani เป็นไวน์ขาวดรายทำจากองุ่น Mtsvani
Anakopia ไวน์ขาวเทเบิ้ล ไวน์ประเภท semi-dry ทำจากองุ่น Tsolikauri ที่ปลูกในจังหวัด Sukhumi และ Gudauta ในเขต Abkhazia ผลิตมาตั้งแต่ปี 1978 เป็นไวน์ที่มีเอกลักษณ์พิเศษ สีเข้ม หอมหวนและเฟรช
Tbilisuri เป็นไวน์ประเภท semi-dry สีชมพูผลิตมาตั้งแต่ปี 1984 ทำจากองุ่น Saperavi, Cabernet และ Rkatsiteli ปลูกในจอร์เจียตะวันออก ฟรุตตี้หลากหลาย
Khikkhvi ไวน์ขาวหวานมีวินเทจ ทำจากองุ่น Khikhvi สีอำพัน รสชาติและกลิ่นยอดเยี่ยม เคยได้จากการประกวดระดับนานาชาติหลายรางวัล
Saamo ไวน์ขาวหวานที่มีวินเทจที่ต้องบ่ม 3 ปี ทำจากองุ่น Rkatsiteli ที่ปลูกในไร่ Kardanakhi ของจังหวัด Gurjaani เขต Kakheti เริ่มผลิตมาตั้งแต่ปี 1980 สีเหลืองทอง มีกลิ่นหอมน้ำผึ้ง ได้รางวัลระดับนานาชาติมาเยอะ
ส่วนไวน์ขาวประเภทดราย ที่มีชื่อเสียง เช่น ไวน์ Mtsvani เป็นไวน์ขาวดรายทำจากองุ่น Mtsvani ไวน์ Gelati ทำจากองุ่น Tsolikauri,Tsitska และ Krakhuna สีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม
Kakheti ทำจากองุ่น Rkatsiteli และ Mtsvane ที่ปลูกในเขต Kakheti ผลิตมาตั้งแต่ปี 1948 มีกลิ่นวานิลลาเป็นหลัก ไวน์ Bodbe ทำจากองุ่น Rkatsiteli ที่ปลูกในหมู่บ้าน Bodbe ในเขต Magaro ซึ่งมีภูมิอากาศแบบ Micro Climate สีเหลืองอ่อน มีกลิ่นดอกไม้ป่า รสชาตินุ่มนวล
Akhasheni ไวน์แดง semi-sweet แบบธรรมชาติ ทำแบบองุ่น Saperavi ปลูกใน Akhasheni ในจังหวัด Gurdzhaani เขต Kakheti สีแดงเข้ม มีกลิ่นชอกโกแลตรุนแรง เคยได้รางวัลจากการประกวดระดับนานาชาติมากมาย
Khvanchkara ไวน์แดง semi-sweet แบบธรรมชาติคุณภาพระดับกรองด์ ครู ได้รับความนิยมมากที่สุดในจอร์เจีย ทำจากองุ่น Alexandria และ Mudzhuretuli ปลูกใน Khvanchkara winery เขตเวสเทิร์น จอร์เจีย สีแดงเข้ม กลิ่นอบอวลรุ่นแรง รสชาติเข้มข้น มีกลิ่นราสพ์เบอร์รีโดดเด่นมาก ผลิตมาตั้งแต่ปี 1907 เคยได้รางวัลจากการประกวดระดับนานาชาติหลายครั้ง
Mukuzani ไวน์แดงดราย ทำจากองุ่น Saperavi 100% จากเขต Mukuzani, Kakheti ทำเฉพาะวินเทจดีเยี่ยม หมักด้วยการควบคุมอุณหภูมิและเลือกยีสต์คุณภาพ บ่มอย่างน้อย 3 ปี ในถังโอค ได้รับการยกย่องว่าเป็นไวน์แดง ประเภทดรายที่ยอดเยี่ยมที่สุดของจอร์เจียที่ทำจากองุ่น Saperavi เคยรางวัลจากการประกวดระดับนานาชาติมากมาย
Ojaleshi หนึ่งในไวน์แดง semi-sweet ที่ยอดเยี่ยมของจอร์เจีย ทำจากองุ่นชื่อเดียวกับชื่อไวน์ ปลูกบนเนินเขาริมฝั่งแม่น้ำ Tskhenis-Tskali โดยเฉพาะในหมู่บ้าน Orbeli และจังหวัด Samegrelo ใน Western Georgia
Pirosmami ไวน์แดงประเภท semi-sweet ทำจากองุ่น Saperavi ปลูกในไร่ Akhoebi ของหมู่บ้าน Kardanakhi ใน Alazani แวลลีย์ แตกต่างจากไวน์อื่น ๆ คือบ่มในโอ่งดินเผา ตามแทกติกการผลิตไวน์ดั้งเดิมของ Kakhetian
Usakhelauri ไวน์ประเภท semi-sweet ตามธรรมชาติ เป็นไวน์คุณภาพระดับหัวแถวของไวน์แดงประเภทนี้ ทำจากองุ่น Usakhelauri ที่คัดเลือกอย่างดีเยี่ยมซึ่งปลูกบนเนินเขาของจังหวัด Zubi-Okureshi ใน Western Georgia คำว่า “Usakhelauri” ในภาษาจอร์เจียหมายถึง “nameless”
นอกจากนั้นจอร์เจียยังทำฟอร์ติไฟด์ ไวน์ (Fortified Wine) ได้ดี ที่มีชื่อดัง ๆ เช่น Kardanakhi เป็นฟอร์ติไฟด์ ไวน์สไตล์จอร์เจียโดยเฉพาะ สีขาวชนิดมีวินเทจ ทำจากองุ่น Rkatsiteli จากไร่ Kardanakhi ของจังหวัด Gurdzhaani บ่มโอค 3 ปี เคยได้รางวัลจากการประกวดระดับชาติมากมาย
Anaga เป็นประเภทมาเดียรา (Madeira) แบบโปรตุเกส ที่คุณภาพพรีเมียม ทำจากองุ่น Rkatsiteli, Khikhvi และ Mtsvane ที่ปลูกในจังหวัด Gurjaani, Sighnaghi และ Tsitel-Tskaro
Sighnaghi เป็นประเภทพอร์ท (port) แบบโปรตุเกส ทำจากองุ่น Rkatsiteli ที่ปลูกในจังหวัด Sighnaghi ในเขต Kakheti และ Veria เป็นประเภทพอร์ทขาวมีวินเทจ ทำจากองุ่นพันธุ์หลัก ๆ คือ Rkatsiteli, Mtsvane, Chinuri จากเขต Eastern Georgia เป็นต้น
ปัจจุบันจอร์เจียมีหน่วยงานชื่อ “Georgian Wines & Spirits” = GWS ทำหน้าที่ส่งเสริม สนับสนุนให้ไวน์จอเจียร์เป็นที่รู้จักกันของคอไวน์ทั่วโลก
ไวน์จอร์เจียเป็นไวน์จากยุโรปอีกชาติหนึ่งที่ท้าทายคอไวน์เมืองไทย ที่อยากจะลองของใหม่ ๆ ปัญหาอยู่ที่ว่าใครจะกล้านำเข้ายกระดับคอไวน์ที่ยังยึดติดอยู่กับของเดิม ๆ !!!
