“โก๊ต ดู โฮรน” รสชาติแห่งขุนเขาและสายน้ำ

…“โก๊ต ดู โฮรน” (Côtes-du-Rhône) หรือ “โฮรน แวลลีย์” (Rhône Valley) เป็นอีกแคว้นหนึ่งของฝรั่งเศสที่ผลิตไวน์คลาสสิคและมีเสน่ห์เฉพาะตัว สมัยก่อนบ้านเรายึดติดอยู่กับบอร์กโดซ์ (Bordeaux) ทำให้ไม่ค่อยมีไวน์ดี ๆ จากโก๊ต ดู โฮรน ให้ลิ้มรส ปัจจุบันมีผู้นำเข้าไวน์จากเขตนี้หลากหลายขึ้น
“โก๊ต ดู โฮรน” อยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ของฝรั่งเศส พื้นที่ไล่เรียงเคียงข้างไปกับแม่น้ำโฮรน (Rhône River) เริ่มตั้งแต่ใต้เมืองดีฌง (Dijon) เรื่อยลงจนถึงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน หรือทางใต้ของเมืองอาร์วีญอง (Avignon) รวมระยะทางประมาณ 200 กิโลเมตร (125 ไมล์) ได้ชื่อว่าเป็นแคว้นที่ผลิตไวน์ได้หลากหลายที่สุดของฝรั่งเศส เป็นเขตที่ผลิตได้ทั้งไวน์แดง ไวน์ขาว โรเซและไวน์หวานประเภทฟอร์ติไฟด์ ไวน์
“โก๊ต ดู โฮรน” มีพื้นที่ปลูกองุ่น 70,000 เฮกตาร์ (170,000 เอเคอร์) องุ่นแดงที่ปลูกมากที่สุดคือเกรอะนาช (Grenache) 55% ส่วนองุ่นเขียวแคลร์เฮรต (Clairette Blanche) 35% ผลผลิตปีละกว่า 450 ล้านขวด คิดเป็น 14 % ของไวน์ฝรั่งเศสทั้งหมด ประกอบด้วย 13 ครูส์
“โก๊ต ดู โฮรน” แบ่งเขตการผลิตไวน์ออกเป็นโฮรนเหนือ (Northern Rhône) และโฮรนใต้ (Southern Rhône) ทั้ง 2 เขตผลิตไวน์ที่รสชาติแตกต่างกันพอสมควร
โฮรนเหนือ มีถิ่นผลิตไวน์ระดับเอโอซีที่สำคัญคือ โก๊ต โรตี (Côte Rôtie) กองดรุย (Condrieu ) ชาโต กริลเลต์ (Château-Grillet ) โกรซส์ แซร์มีตาจ (Crozes-Hermitage) แอร์มีตาจ (Hermitage) และคอร์นาส์ (Cornas)
โฮรนใต้ (Southern Rhône) ประกอบด้วย 11 เขต แต่ที่ถือว่าโดดเด่นมี 4-5 เช่น โก๊ต ดู โฮรน (Côtes du Rhône) ชาโต เนอฟ ดู ป๊าป (Châteauneuf-du-Pape) จีกองดาส์ (Gigondas) และตาเวล (Tavel)
“ชีฮราห์” (Syrah) หนึ่งในองุ่นแดงพันธุ์ยิ่งใหญ่ของโลกและของฝรั่งเศส โดยเฉพาะ “โก๊ต ดู โฮรน” มีต้นกำเนิดที่เมือง “ชิราซ” (Shiraz) ในอิหร่านเมื่อครั้งที่ครอบครองโดยชาวคริสต์ ต่อมามุสลิมเข้ามีอำนาจดินแดนแห่งนั้น แอลกอฮอล์เป็นของต้องห้าม ชิราซจึงต้องจำใจต้องพเนจร
“ชิราซ” ถูกนำข้ามน้ำข้ามทะเลมายังโก๊ต ดู โฮรน (Cote du Rhone) แคว้นทำไวน์ของฝรั่งเศส ริมทะเลเมดิเตอร์เรเนียนที่อยู่ฝั่งตรงกันข้ามกัน จาก Shiraz ตามสำเนียงฝรั่งเศสกลายเป็น Syrah เติบโตได้ดีในพื้นที่ที่มีหินเป็นส่วนใหญ่ จนกลายเป็นองุ่นแดงที่สำคัญพันธุ์หนึ่งของแคว้นโก๊ต ดู โฮรน
Syrah ถูกนำไปทดลองปลูกในออสเตรเลีย เติบโตและให้ผลดีเกินคาด ออสเตรเลียจึงตั้งชื่อใหม่ โดยอ้างอิงถึงแหล่งกำเนิดในยุคแรกนั่นคือเมือง “Shiraz” ดังที่กล่าวในตอนแรก และกลายเป็นองุ่นแดงเรือธงของออสเตรเลีย บางต้นอายุกว่า 100 ปี
ขณะที่ปัจจุบันเมือง Shiraz ในประเทศอิหร่านก็ยังอยู่และเป็นเมืองที่สวยงามมาก สามารถไปเที่ยวได้ !!
ไวน์โก๊ต ดู โฮรนที่ผมได้ชิมครั้งล่าสุด เพิ่งถูกนำเข้ามาสด ๆ ร้อน ๆ คือ ”เมซง อาร์โนซ์ เอต์ ฟิลส์” (Maison Arnoux & Fils) เป็นผู้ผลิตไวน์เก่าแก่รายหนึ่ง มีชื่อเสียงและทำไวน์มากว่า 300 ปี ผู้นำเข้าคือ Wine in Love ประมาณ 8-9 เขต (AOC) บางเขตไม่เคยมีผู้นำเข้ามาก่อน บางเขตผลิตไวน์ปีละ 3,000 กว่าขวด อุตส่าห์ไปแย่งเขามาได้ ขอยกตัวอย่างสัก 2 รุ่นดังนี้
เมซง อาร์โนซ์ เอต์ ฟิลส์ วีเออซ์ โคลแชร์ โก๊ต ดู โฮรน 2020 (Maison Arnoux & Fils Vieux Clocher Cote du Rhone 2020): เป็นเอโอซี โก๊ต ดู โฮรน ทำจากเกรอะนาช (Grenache) 75% ซีฮราห์ (Syrah) 15% และการิญอง (Carignan) 10%
สีแดง โกเมน สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุกกึ่ง ๆ แยม เรดเบอร์รี แครนเบอร์รี กลีบกุหลาบแห้ง สตรอว์เบอร์รี สไปซี่ เฮิร์บ เขียว ๆ เปปเปอร์ ยี่หร่า ชะเอมเทศ วานิลลา หินและใบไม้แห้งเปียก ๆ น้ำ แอซสิดสดชื่น แทนนินปานกลาง จบด้วยผลไม้ สไปซีเฮิร์บ วานิลลา สามารถดื่มได้ในตอนนี้ เป็นหนึ่งในไวน์ที่เหมาะสำหรับท่านที่เริ่มทำความรู้จักกับไวน์โก๊ต ดู โฮรน…..18/20 คะแนน
”เมซง อาร์โนซ์ เอต์ ฟิลส์ ชาโตเนอฟ ดู ป๊าป วีเออซ์ โคลแชร์ ซีมโฟนี เดอ กาเลส์” (Maison Arnoux & Fils Chateauneuf-du-Pape Vieux Clocher Symphonie de Galets) : ไวน์ที่คนไทยรู้จักกันค่อนข้างมากเพราะรสชาติหนักแน่น ทำจากองุ่น 5 พันธุ์คือเกรอะนาช (Grenache) 65% ซีฮราห์ (Syrah) 15% มูร์เวเดรอะ 15% แซงโซลต์ (Sinsault) 5% และแตรเฮรอะ นัวร์ (Terre Noir) 5% บ่ม 12 เดือนในถังโอ๊คใหญ่
คำว่า Symphonie de Galets หมายถึงท่วงทำนองที่ผสานจากกาเลต์ (Galets) เหมือนวงดนตรีซิมโฟนีที่ประกอบด้วยเครื่องดนตรีหลายชิ้นเป็นวงดนตรี และ “กาเลต์” ก็คือหินที่เป็นส่วนผสมของดินในไร่องุ่นเขตชาโตเนิฟ ดู ป๊าป เป็นเอกลักษณ์ที่ไม่มีในเขตอื่น
Châteauneuf du Pape แปลว่าปราสาทของโป๊ป (Pope / Pape ในภาษาฝรั่งเศส) เป็นหนึ่งในดินแดนที่สวยงามแห่งหนึ่ง และโป๊ปใช้เป็นสถานที่พักร้อน พักผ่อนผลิตเฉพาะไวน์แดงเท่านั้น (มีไวน์ขาวประมาณ 1 %) ในยุคแรก ๆ ใช้องุ่นแดงและองุ่นเขียวผสมผสานกันถึง 13 พันธุ์ ปัจจุบันเหลือไม่กี่รายที่ใช้องุ่น 13 พันธุ์ ส่วนใหญ่ลดเหลือ 5-6 พันธุ์
สีแดงโกเมน สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก แบล็คเบอร์รี เชอร์รี ราสพ์เบอร์รี แครนเบอร์รี กลีบกุหลาบแห้ง ๆ สไปซี เฮิร์บ เปปเปอร์ ยี่หร่า หินเปียก ๆ น้ำ สโมคกี้โอค หนังสัตว์ แอซสิดสดชื่น แทนนินนุ่มๆ จบยาวด้วยผลไม้ สไปซี เฮิร์บ เหมาะกับท่านที่เริ่มต้นอยากจะทำความรู้จักกับชาโตเนอฟ ดู ป๊าป….18.5/20 คะแนน
นอกจากนั้นยังมีไวน์จากเขต (AOC) อื่น เช่น บูมส์ เดอ เวนีส (Beaumes de Venise) ฝั่งโฮรนใต้ / โกรซส์ แซร์มีตาจ (Crozes Hermitage) ในโฮรนเหนือ / แซงต์ โจเซฟ (Saint-Joseph / St.-Joseph) ในโฮรนเหนือ / แกฮรานน์ (Cairanne) จากโฮรนใต้ ที่ทำไวน์ปีละประมาณ 3,000 ขวดเท่านั้น / ฌีกงดาส์ (Gigondas) จากโฮรนใต้ เป็นต้น
“โก๊ต ดู โฮรน” อีกหนึ่งในเสน่ห์ของไวน์ฝรั่งเศส ไม่แพ้บอร์กโดซ์ และแคว้นอื่น ๆ ขอให้เปิดใจเท่านั้น !